«Λευκοί» ως προειδοποίηση για φυλετικά και φύλα ζητήματα

Οι «Λευκοί» θίγουν δύο βασικά ζητήματα μέσα στο έργο: το φυλετικό και το φύλο. Αντανακλά τη δυναμική της κοινωνίας που κινείται προς αυτή την κατεύθυνση. Ξεκινά από το τρέχον πλαίσιο στην Οκλαχόμα των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, από όπου κατάγεται ο συγγραφέας του έργου, Στίβεν Λι Μόρις και επεκτείνεται στο παγκόσμιο. Αυτά τα θέματα είναι αναπόφευκτα και στον θεσμό του θεάτρου. Τα δραματουργικά και σκηνοθετικά στοιχεία του Besim Ugzmajli ανάγονται στην εποχή που ένας Ρομά σκηνοθέτης έφερε το έργο του Μολιέρου στο Εθνικό Θέατρο του Κοσσυφοπεδίου.

Ήταν το 2008 όταν ο σκηνοθέτης από τη Βόρεια Μακεδονία, Ραχίμ Μπουρχάν, θα δεσμευόταν στην παράσταση «Ταρτούφι». Μετά την παράσταση, τον Φεβρουάριο εκείνης της χρονιάς, μέσω ενός άρθρου, ο ακαδημαϊκός Μεχμέτ Κράγια θα την αποκαλούσε «ένα από τα πιο ανόητα σόου, που μπορούσε ποτέ να δει το κοινό της Πρίστινα».

Ήρθαν στο θέατρο «Oda» ως ένα είδος ειρωνείας με την εκδήλωση. Η θεατρική σκηνή είναι μόνο μία περίπτωση. Θεωρήθηκε εύλογο να προσαρμοστεί το κείμενο για την παράσταση από τον Αμερικανό συγγραφέα, Στίβεν Λι Μόρις, στην πρωτεύουσα.

Το θέατρο στην Οκλαχόμα είναι ημι-επαγγελματικό. Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του θεάτρου Λουίζι ερμηνεύει και σκηνοθετεί ταυτόχρονα με τον «Βασιλιά Ληρ» του Σαίξπηρ. Τον ρόλο ερμηνεύει ο ηθοποιός Shpëtim Selmani, ο οποίος περιμένει το κοινό στη σκηνή διαβάζοντας το κείμενο. Στόχος του είναι να αφήσει μηνύματα στον κόσμο με μια τελευταία παράσταση.

Ο ηθοποιός Shpëtim Selmani είπε ότι η κοινωνία στο Κοσσυφοπέδιο μπορεί ελεύθερα να βρεθεί στο θέμα της παράστασης.

«Ο Λούης είναι ημιερασιτέχνης σκηνοθέτης θεάτρου. Είναι ένα θέμα στο οποίο η κοινωνία μας μπορεί να βρεθεί ελεύθερα, και βρίσκεται. Το θέμα του ρατσισμού είναι προβληματικό σε όλες τις κοινωνίες. Ο Λούις είναι έτοιμος να πεθάνει, προσπαθεί να κάνει ένα έργο του Σαίξπηρ - «Ο Βασιλιάς Ληρ» - και να αφήσει ένα μήνυμα για το πώς είναι ο κόσμος σύμφωνα με τον ίδιο. Ταυτόχρονα κατηγορείται για επιλογή ρόλων, κατηγορείται για ρατσισμό από δύο ακραίες θεμελιώδεις πτέρυγες στην Αμερική».

Ο ηθοποιός Bujar Ahmeti έχει πει ότι ο ρόλος του είναι αυτός του υποστηρικτή του σκηνοθέτη που προσπαθεί να αφήσει τη θέλησή του.

«Ο Νταγκού είναι ηθοποιός, αφελής. Αν και μερικές φορές προσβάλλεται και υπόκειται σε συνθήκες στη δουλειά του ως ηθοποιός, εξακολουθεί να προσπαθεί να υποστηρίξει και να βοηθήσει τον σκηνοθέτη Λουίς, που παίζει το ρόλο της Σωτηρίας, ο οποίος στα πρόθυρα του θανάτου έχει ένα όνειρο: να κάνει το έργο «Βασιλιά Ληρ». ".

Η εκπομπή «The Whites» εκτιμά ότι στην ψηφιακή εποχή δεν λέγονται όλα πρεμιέρα. Μέχρι να γίνουν οι πρόβες της τέταρτης πράξης του έργου, οι πληροφορίες ρέουν στα κοινωνικά δίκτυα από τους ίδιους τους ηθοποιούς: την Priscilia, την οποία υποδύεται η Verona Koxha και την Daugh, την οποία υποδύεται ο ηθοποιός Bujar Ahmeti.

Ο συγγραφέας του έργου, Steven Leigh Morris, είπε ότι το έργο είναι προσαρμοσμένο στο τοπικό πλαίσιο που προέρχεται από το παγκόσμιο.

«Είναι ένα αμερικάνικο θεατρικό έργο, γραμμένο με αμερικάνικη προφορά, συγκεκριμένα στην Οκλαχόμα, για το πώς ξεκινά η μεταμόρφωση εκεί και πώς αναπτύσσονται οικουμενικά θέματα. Το διασκευάσαμε γιατί αν το έργο γινόταν όπως το είχα γράψει για το έργο στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, δεν νομίζω ότι θα είχε την ίδια θέση. Ο σκηνοθέτης έχει κάνει υπέροχη δουλειά με τις χορογραφίες, με φανταστικές σκηνές. Απλώς έφεραν το παγκόσμιο θέμα όπως ένιωθαν και αυτό ήταν πραγματικά ένα είδος ελευθερίας».

Ο σκηνοθέτης της παράστασης «The Whites», Besim Ugzmajli, είπε ότι η παράσταση είναι ένα είδος προοίμιου για τους κοινωνικούς λόγους που βρίσκονται στο δρόμο προς την κοινωνία στο Κοσσυφοπέδιο.

«Πρόκειται για συζητήσεις που σχετίζονται με τη φυλετική και τη δυναμική των φύλων σε πολλές χώρες της Δύσης, αλλά εδώ είναι ακόμα ανολοκλήρωτες, χωρίς θεραπεία. Όχι εντελώς, αλλά πολύ λίγο. Νομίζω ότι σε λίγο καιρό θα είναι μέρος των συζητήσεων στην κοινωνία μας. Η παράσταση είναι ένα είδος προειδοποίησης για το τι περιμένει την κοινωνία μας. Όχι μια δυσοίωνη προειδοποίηση, αλλά απλώς προειδοποίηση ότι κάτι ενδιαφέρον θα ενταχθεί στις δημόσιες συζητήσεις.

Αναφέρθηκε επίσης στη σύνδεση των φυλετικών ζητημάτων στην κοινωνία της χώρας ενώ μίλησε για τη σκηνή της παράστασης όπου γίνεται λόγος για τον «Ταρτούφι» υπό τη διεύθυνση του σκηνοθέτη Ραχίμ Μπουρχάν.

«Είναι δική μας παρέμβαση. Λόγω του περιεχομένου της εκπομπής αποφασίσαμε να κάνουμε κάποιους συσχετισμούς. Η παρέμβαση που έχει γίνει είναι πραγματική, δημοσιεύεται, υπάρχει. Έγινε μια μεγάλη συζήτηση, το 2008, για καθαρά φυλετικούς λόγους, όχι λόγω ποιότητας της παράστασης, αλλά λόγω εθνικότητας του σκηνοθέτη της παράστασης. Έχουμε δει κατά τη γνώμη μας πιο σωστό να το πούμε πιο ξεκάθαρα ως ένα είδος ανακεφαλαίωσης αυτού που είδαν, να το βάλουμε πιο καθαρά στο μυαλό τους και να συνδέσουμε το περιβάλλον μας με τη φυλετική δυναμική».

Η παράσταση φέρνει αποσπάσματα από μια κλασική παράσταση που το κοινό της πρωτεύουσας δεν έχει ζήσει εδώ και χρόνια. Έρχεται σαν ένα είδος ειρωνείας, για προκαταλήψεις ότι είναι εκτός μόδας.