Bekim Blakaj – ντοκιμαντέρ εγκλημάτων πολέμου

Ακούραστος στη δέσμευσή του για την τεκμηρίωση των εγκλημάτων πολέμου, ο Bekim Blakaj, με τη διεύθυνση του Ταμείου Ανθρωπιστικού Δικαίου, κατάφερε να μνημονεύσει και να χαράξει στη νέα ιστορία του Κοσσυφοπεδίου, τον αριθμό των ανθρώπων που σκοτώθηκαν και εκείνων που εξαφανίστηκαν. Αυτό που άφησε ο πόλεμος, ο Blakaj έβαλε σε ένα λευκό σεντόνι που ονόμασε «Βιβλίο Μνήμης του Κοσσυφοπεδίου», στο οποίο η ιστορία των θυμάτων θα μείνει ανεξίτηλη. Ακτιβιστής, ανθρωπιστής και ελπιδοφόρος είναι τα επιθέματα που του δίνουν οι φίλοι όταν μιλούν για αυτόν και η απαράμιλλη δέσμευσή του στα ανθρώπινα δικαιώματα, για ανθρώπους που δεν είναι πια

Χορηγούμενο άρθρο - Το κελί της φυλακής που άδικα προσπάθησε έδωσε κατεύθυνση στο ταξίδι της ζωής του σε μια ευγενή αποστολή, που ξεκινά και τελειώνει αναζητώντας τη δικαιοσύνη. Όχι όμως για τον εαυτό σου.

Είναι σχεδόν εντελώς τυχαίο ότι ένας νέος άνδρας με φιλοδοξίες να υπηρετήσει στο χώρο της διοίκησης ανέλαβε απαράμιλλο ακτιβισμό για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Το επάγγελμα που συνήθιζε να ασκεί σημείωσε κρίσιμη καμπή όταν, ως φοιτητής, κατά τη διάρκεια του πολέμου, ο Bekim Blakaj πήγε στη φυλακή μαζί με τους συγκάτοικούς του.

Κατηγορήθηκαν για προετοιμασία τρομοκρατικής ενέργειας κατά του κράτους της Σερβίας.

«Τον Οκτώβριο του 2000 αποφυλακίστηκα και πήγα στο Γραφείο του Ταμείου Ανθρωπιστικού Δικαίου στην Πρίστινα, την κυρία Natasha Kandiq, συνειδητοποίησα ότι βρίσκεται στην Πρίστινα και πήγα να την ευχαριστήσω για τη βοήθεια που μας έδωσε. προσφέρεται, πληρώνοντάς μας δικηγόρους και πολλά άλλα θέματα. Και, κατά τη διάρκεια της συνάντησής μας, μια αρκετά μεγάλη συνομιλία σχεδόν δύο ωρών, στο τέλος της συνομιλίας που με ρώτησε ήδη, μου είπε: Δούλευες για το Ταμείο Ανθρωπιστικού Δικαίου; Σπούδασα τελείως διαφορετικά, σπούδασα διοίκηση, δεν ήμουν δικηγόρος και απλά δεν το σκέφτηκα πολύ και είπα, ναι!. Χωρίς να ξέρω λεπτομερώς τι πρέπει να δουλέψω», λέει ο Blakaj

Ο Blakaj εντάχθηκε στο Ταμείο Ανθρωπιστικού Δικαίου στα τέλη του 2000. Μετά από μερικά χρόνια, θα αναλάβει την ηγεσία του στο Κοσσυφοπέδιο, και για σχεδόν ένα τέταρτο του αιώνα εκεί θα εκτελούσε το έργο που έκαναν οι θεσμοί.

Όμως το βάρος που πήρε στους ώμους του δεν ήταν καθόλου εύκολο.

Χωρίς εμπειρία και χωρίς προηγούμενη επαγγελματική εκπαίδευση, ο Blakaj εντάχθηκε σε μια οργάνωση με μικρό αριθμό ανθρώπων των οποίων η επιμονή δεν γνώριζε απόρριψη και των οποίων η επιμονή θα ξεπεράσει αμέτρητα εμπόδια για τη συλλογή γεγονότων και μαρτυριών όσων επλήγησαν άγρια ​​από τον πόλεμο.

«Αν και είμαστε μια από τις πιο κατεστραμμένες οικογένειες στο Κοσσυφοπέδιο από τον τελευταίο πόλεμο που συνέβη, το Ταμείο για τα Ανθρωπιστικά Δικαιώματα μας έχει υποστηρίξει, εργάζεται και τεκμηριώνει. Χάρη στην πρωτοβουλία και το έργο τους, οι άνθρωποι που διέπραξαν αυτή τη σφαγή βρέθηκαν και τιμωρήθηκαν. Με τη δουλειά τους, σε συνεργασία μαζί μας, δηλαδή, αυτό είναι κάτι που έχουν κάνει για εμάς, που δεν μπορούμε να τους το ξεπληρώσουμε και θα τους είμαστε ευγνώμονες σε όλη μας τη ζωή, για το έργο του ταμείου και προσωπικά του Bekim Blakaj». λέει ο Μπετίμ Μπερίσα, μέλος της οικογένειας Μπερίσα στη Σουχαρέκα».

Ακούραστος στη δέσμευσή του για την τεκμηρίωση των εγκλημάτων πολέμου, ο Blakaj, με την καθοδήγηση του Ταμείου Ανθρωπιστικών Δικαιωμάτων, κατάφερε να μνημονεύσει και να χαράξει στη νέα ιστορία του Κοσσυφοπεδίου, τον αριθμό των ανθρώπων που σκοτώθηκαν και αυτών που εξαφανίστηκαν.

Αναγνώρισαν τους σκοτωμένους και τους κατέταξαν σε πολίτες και ένστολους. Αντικειμενικά, χώρισαν και την πτυχή της εθνότητας.

Οι βίαια εξαφανισμένοι τεκμηριώθηκαν επίσης σε αριθμούς και ονόματα.

Η οργάνωση που ηγείται έχει καταγράψει αναλυτικά τα παιδιά που σκοτώθηκαν. Επίσης, έχουν ταυτοποιήσει τα βρεγμένα πτώματα που δεν βρέθηκαν ποτέ με ονόματα και επώνυμα.

Ό,τι άφησε ο πόλεμος θα τοποθετηθεί σε ένα λευκό φύλλο που θα ονομαζόταν «Βιβλίο Μνήμης του Κοσσυφοπεδίου», στο οποίο ο Blakaj και το επιτελείο του επέτρεψαν να γράψουν ανεξίτηλα την ιστορία όλων των θυμάτων του πολέμου.

Η τιτάνια προσπάθεια να αφήσουν πίσω τους μια τέτοια κληρονομιά έγινε με την ανησυχία να μην παρεξηγηθεί η αποστολή τους από τις οικογένειες των θυμάτων.

«Ένα από τα βασικά ζητήματα ήταν να μην αυξήσουν τις προσδοκίες τους από εμάς με κανέναν τρόπο. Κάναμε αυτή τη δουλειά για να τεκμηριώσουμε τα θύματα, να δημοσιεύσουμε τη μνήμη του Κοσσυφοπεδίου σε ένα βιβλίο και έχουμε καταστήσει σαφές σε όλους ότι αυτή είναι η δουλειά μας. Δεν είμαστε αρμόδιοι να βρούμε και να ξεκαθαρίσουμε την τύχη των αγαπημένων τους και ούτω καθεξής. Δεν είμαστε αρμόδιοι να τους βοηθήσουμε σε άλλες συνθήκες», λέει ο Blakaj εκφράζοντας τη συστολή του.

Εκτός από τη δημιουργία μιας αφήγησης για το τι συνέβη κατά τη διάρκεια του πολέμου στο Κοσσυφοπέδιο, το Ταμείο ετοίμασε επίσης μια σειρά από ποινικές αναφορές που απεύθυνε σε δικαστικά ιδρύματα, τόσο εντός όσο και εκτός της χώρας.

«Οι περιπτώσεις που αισθανθήκαμε εξαιρετικά καλά, εξαιρετικά περήφανοι, είναι οι περιπτώσεις που, με βάση τις ποινικές καταγγελίες που έχουμε καταθέσει, έχουν ξεκινήσει δίκες στη Σερβία και ορισμένοι από τους υπεύθυνους έχουν καταδικαστεί. Αν και ποτέ δεν αρκεστήκαμε στο πόσο υψηλή ήταν η τιμωρία για τους υπεύθυνους», τονίζει.

Όμως, ενόψει της απονομής δικαιοσύνης στα θύματα, ο Blakaj λέει ότι είναι πολύ απογοητευμένος.

«Απογοητευόμαστε και απογοητευόμαστε πολύ συχνά γιατί αναρωτιόμαστε τι κάναμε; Δουλεύουμε σχεδόν ένα τέταρτο του αιώνα και δεν υπάρχει πρόοδος», είπε.

Ωστόσο, η παράδοση δεν είναι επιλογή.

Η υπέρβαση προκλήσεων από την επαγγελματική ζωή, σύμφωνα με τους συναδέλφους του, έκανε τον Μπεκίμ να αμφισβητήσει την υπομονή του.

«Πάντα λύναμε προβλήματα και εμπόδια με κατανόηση και είναι πάντα κατανοητός... Δεν είναι ιδιοσυγκρασιακό άτομο, είναι ήρεμος και προσεκτικός άνθρωπος και νομίζω ότι μετράει τα λόγια του όταν βρίσκεται σε συναντήσεις σε συζητήσεις, είτε με τον προσωπικό ή με τρίτους ανθρώπους», λέει ο Amera Alija, συνάδελφός του στο Ταμείο Ανθρωπιστικού Δικαίου.

Ο Kushtrim Gara από την Κυβερνητική Επιτροπή για τις Αναγκαστικές Εξαφανίσεις εκτιμά τη δέσμευση που αφιέρωσε ο Bekimi στην τεκμηρίωση της μεταβατικής δικαιοσύνης, ζητήματα που είναι τόσο ανθρώπινα όσο και ζωτικά για το μέλλον της κοινωνίας.

«Έχουμε κάνει όλες τις προσπάθειες όσον αφορά την παροχή δεδομένων, τον χειρισμό και την αντιμετώπιση δεδομένων ακόμη και με την πραγματοποίηση αξιολογικών ανασκαφών, πάντα σε μια προσπάθεια να αντικατοπτρίζεται το δικαίωμα των οικογενειών να γνωρίζουν την τύχη και την τοποθεσία των αγαπημένων τους προσώπων. Και, σε αυτή την αναπόφευκτη προσπάθεια, που είναι προς αξιολόγηση, η συνεργασία με όλους τους εταίρους, συμπεριλαμβανομένων εν προκειμένω ακτιβιστών, του κ. Blakaj, αλλά και στελεχών του Ταμείου Ανθρωπιστικού Δικαίου. Είναι μια προσπάθεια που γίνεται συνέχεια αυτά τα 24 χρόνια», λέει ο Gara.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, το έργο του Blakaj έγινε αναφορά για τους θεσμούς του Κοσσυφοπεδίου για την ανασκαφή ορισμένων τοποθεσιών, όπου υπήρχαν ύποπτες σοροί αγνοουμένων στον πόλεμο.

«Υπάρχουν επίσης δεκάδες τοποθεσίες όπου ορισμένα από τα δεδομένα χρησιμοποιήθηκαν ακόμη και για την έναρξη της υπόθεσης ή για την ολοκλήρωση της υπόθεσης που ξεκίνησε από τα θεσμικά όργανα της Δημοκρατίας του Κοσσυφοπεδίου», προσθέτει ο Gara.

Το αίσθημα σεβασμού για αυτόν και τη δουλειά του θα έπαιρνε τον υψηλότερο βαθμό από τα μέλη της οικογένειας των θυμάτων, τα οποία δεν συμβιβάζονται στην εκτίμηση ότι οι αρετές του Blakaj δεν μπορούν να βρεθούν σε δεύτερο πρόσωπο.

«Στις αναφορές μου που είχα, είναι δύσκολο να καταλάβω αν είναι υπάλληλος ή φίλος, ανεξάρτητα από το σε ποιον έχει πρόσβαση. Έχει την ιδιότητα της αμεροληψίας, σημαίνει ότι επικοινωνεί πολύ ελεύθερα, δέχεται κριτική, δίνει απαντήσεις, αντιμετωπίζει θέματα. Ο Bekim Blakaj για μένα είναι ένας εργάτης, ένας ακτιβιστής, ένας ανθρωπιστής, ένας ελπιδοφόρος, μια έμπνευση που όποιος μπορεί να είχε επαφή μαζί του, πιστεύω ότι συμμερίζεται τη γνώμη μου», λέει ο Lush Krasniqi ότι ο τελευταίος πόλεμος στο Κοσσυφοπέδιο πήρε τα δύο αδέρφια του και ο πατέρας.

Ο όρκος από την Οικογένεια Μπερίσα, της οποίας τα 49 μέλη σκοτώθηκαν στον πόλεμο, λέει ότι όπου δεν βρήκε την υποστήριξη του κράτους, βασίστηκε στον Μπλακάι.

«Είναι ένα πολύ δεμένο, αφοσιωμένο άτομο και έχει κάνει με ζήλο αυτή τη δουλειά. Έχει αφοσιωθεί πλήρως στον πόνο και τις ανησυχίες μας. Ίσως ήταν επειδή τη στιγμή που τον ειδοποίησα ήμουν ο μικρότερος στην οικογένεια που Μου πρόσφερε συνεχώς, ήταν πολύ δεμένος, με συμβούλευε για τη ζωή, ήταν πολύ σοβαρός άνθρωπος και πάντα μας έδινε κίνητρα να ζήσουμε, ανεξάρτητα από το τι μας συνέβαινε, παρείχε υποστήριξη που η κυβέρνηση είναι πρόθυμος να μας δώσει», δηλώνει.

Το όριο μεταξύ του προσωπικού και του επαγγελματικού από την άποψη της ανασκαφής της ιστορίας ανέκαθεν αναιρούνταν για τον Blakajn.

Τις εξομολογήσεις που θα άκουγε κατά τη διάρκεια της δουλειάς του, εκτός από το να μην τις ξεχνούσε, τις μετέτρεπε σε καμπανάκι για την εκπλήρωση μιας υποχρέωσης: σε αυτόν που την έπαιρνε πρόθυμα και δεν μπορεί να την εγκαταλείψει.

«Έχω έρθει αντιμέτωπος με εξαιρετικά σοβαρές εξομολογήσεις, με σοβαρές εμπειρίες των μελών της οικογένειας των ανθρώπων που έχω πάρει συνέντευξη. Κάποιος που υπήρξε αυτόπτης μάρτυρας στη δολοφονία των μελών της οικογένειάς του, των δικών του παιδιών, αυτό είναι εξαιρετικά σοβαρό και είναι ένα τραύμα για αυτούς τους ανθρώπους, το οποίο στη συνέχεια περνά και σε αυτόν που δίνει τη συνέντευξη. Αντίστοιχα, με επηρέασε, οπότε δεν μπορώ να ξεχάσω ποτέ αυτές τις ιστορίες. Αλλά όπως είπα, έχω μάθει να ζω με αυτές τις ιστορίες. Δεν μπορώ να πω ότι μπόρεσα να αντέξω τον πόνο τους, αλλά φυσικά τον βιώνω όπως κάθε άλλος και η αλληλεγγύη δημιουργείται από αυτή τη συμπάθεια, την ενσυναίσθηση με την οικογένεια των θυμάτων», λέει ο Blakaj.

Ο Lush Krasniqi, ο επιζών της σφαγής της Meja, λέει ότι αν δεν ήταν ο Blakaj και η δέσμευση του προσωπικού του Ταμείου Ανθρωπιστικού Δικαίου, οι συνέπειες του πολέμου, η πτυχή των επανορθώσεων και η μεταβατική δικαιοσύνη θα ήταν άγνωστες στους οικογένειες των θυμάτων..

«Για να είμαι ειλικρινής, λυπάμαι τον Μπεκίμι, με πονάει. Ο λόγος είναι πολύ ξεκάθαρος, πολύ απλός, πολύ πνευματικός, γιατί το να ζεις με τις εξομολογήσεις των μελών της οικογένειας, να έχεις τις δικές σου ανησυχίες, να τις έχεις βιώσει ο ίδιος είναι μια πολύ δύσκολη πνευματική κατάσταση. Γι' αυτό με πονάει που είναι σε τέτοιο άροτρο, σε τέτοια δουλειά, σε τέτοια δραστηριότητα, που σίγουρα θα είναι πάντα αγχωμένο, θα βαριέται, θα κουβαλάει στους ώμους του, στα συναισθήματα, στην ψυχή, στο μυαλό του όλα αυτά. ιστορίες που είναι απερίγραπτες, ανθρώπων που έχουν πέσει θύματα στον τελευταίο πόλεμο του Κοσσυφοπεδίου. Αλλά για να είσαι άντρας, για να είσαι άντρας με την πραγματική έννοια, πρέπει να υποφέρεις πολύ, πρέπει να ζήσεις πολλά», εκτιμά.

Η πικρή αλήθεια είναι ότι ο Blakajn έχει συχνά αντιμετωπίσει ηθικά διλήμματα, όπου για την ευημερία των οικογενειών των θυμάτων δεν θα επέτρεπε να παρασυρθεί από συναισθήματα.

«Ήρθε στο γραφείο μας ένας ηλικιωμένος κύριος από ένα χωριό του Δήμου Γκιάκοβα, ήταν πολύ συγκινημένος, ήταν κάπου το 2002, ίσως, και καταλάβαμε ότι είχε πουλήσει γη, πολλή γη, την είχε δώσει σε κάποιον που υποσχέθηκε ότι θα Πήρε τον γιο του από ένα μυστικό στρατόπεδο κάπου στο Μαυροβούνιο. Μου το έφερε ένας δικηγόρος από τη Γκιάκοβα, είπε ότι έδωσε πολλά χρήματα και εξακολουθεί να πιστεύει ότι έχει τον γιο του ζωντανό κάπου στο Μαυροβούνιο. Μίλησα μαζί του αρκετή ώρα και μου είπε ότι κανείς δεν αγοράζει τη γη μου που έχει απομείνει, γιατί θα έδινα χρήματα ακόμα», λέει ο Blakaj συνεχίζοντας την ιστορία σαν να νιώθει άσχημα στο τέλος της.

«Ήμουν σε θέση να του πω να μην δώσει γιατί έχουν γίνει τόσα, δηλαδή πάνω από δύο χρόνια που δεν υπάρχει περίπτωση να έχει βρεθεί κάποιος ζωντανός σε καμία φυλακή. Έπρεπε λοιπόν να του πω ότι ο γιος του μπορεί να μην ζει, μην δίνεις λεφτά. Ένιωσα πολύ άσχημα, γιατί στα μάτια του είδα ένα είδος απογοήτευσης, πώς είναι δυνατόν να του λέω κάτι τέτοιο για τον γιο του. Το είχε στο μυαλό του ότι κάπου ζει σίγουρα. Αλλά να σας πω τώρα, «ευτυχώς» μπορεί να μην έχουν περάσει ούτε 6 μήνες και ταυτοποιήθηκαν τα λείψανα της σορού του γιου του και μετά αποδέχτηκε τη μοίρα ότι είναι νεκρός», λέει.

Καθοδηγώντας το Ταμείο για το Ανθρωπιστικό Δίκαιο, ο Blakaj χρησιμοποίησε καλά το επάγγελμα που εγκατέλειψε.

Ο συνεργάτης του, Amer Alija, λέει ότι η ευγενής συμπεριφορά του δεν άφησε καμία πιθανότητα ή εικασίες για να σκεφτεί κανείς να ξεφύγει από αυτή την αποστολή.

«Έχουμε επίσης εργαζόμενους στο ταμείο που έχουν εργαστεί για περισσότερα από 20 χρόνια στην τεκμηρίωση εγκλημάτων πολέμου. Εγώ, ας πούμε με 11 χρόνια εμπειρίας, μπορώ να είμαι ένας μέσος εργαζόμενος σε σχέση με την εμπειρία που έχουν οι εργαζόμενοι σε αυτόν τον οργανισμό και φυσικά η καλή συμπεριφορά με τους εργαζόμενους έχει επηρεάσει το να μην αλλάζει συχνά το προσωπικό», τονίζει ο Alija.

Ο Blakaj δεν έχει μετανιώσει για την επαγγελματική του ζωή.

Για άλλη μια φορά, αν ξεκινούσε από την αρχή, πάλι το ίδιο θα διάλεγε.

«Είμαι χαρούμενος που κατέληξα σε αυτόν τον τομέα. Ξέρω το νόημα της ζωής», καταλήγει ο Blakaj.

«Το άρθρο αυτό γράφτηκε στο πλαίσιο του έργου «Human Rightivism», το οποίο υλοποιεί η Integra και υποστηρίζεται από το Ταμείο Κοινοτικής Ανάπτυξης – CDF και την Πρεσβεία της Σουηδίας στο Κοσσυφοπέδιο».

ΕΤΟΙΜΟΣ

Μαριγόνα Μπραχίμι