Botë

Kuba në krizë mes Rusisë aleate dhe Amerikës fqinje

Kuba ka gjetur pak pushim nga problemet, në naftën e dërguar nga Rusia, e cila ka kërkuar tregje të reja pasi sanksionet ndërkombëtare të vendosura për pushtimin e saj në Ukrainë e kanë shkëputur atë nga shumë klientë të tjerë.

Uragani Ian që goditi Kubën perëndimore në fund të shtatorit, duke shkaktuar ndërprerjen e energjisë elektrike në të gjithë ishullin, e la qeverinë të përballet me krizën e thelluar energjetike dhe nxiti pakënaqësi të madhe te kubanët.

Kriza gjithashtu e futi edhe një herë ishullin e Karaibeve në mes të tërheqjes në luftë të përshkallëzuar mes fqinjës së saj bregdetare, SHBA-së, dhe Rusisë aleate.

Në një kohë kur Kuba po i kërkon administratës Biden të lehtësojë sanksionet e SHBA-së që thotë se ua zënë frymën përpjekjeve për rikuperimin e uraganit, nafta ruse ka vërshuar në ishull, duke ofruar lehtësim për ndërprerjet e energjisë.

Rusia ka dërguar rreth 352 milionë dollarë naftë në Kubë që nga fillimi i luftës në Ukrainë, hyrja më e madhe nga Rusia këtë shekull dhe e mjaftueshme për të mbuluar rreth 40% të mungesës në furnizimet e ishullit, sipas vlerësimeve të pavarura. Shitjet gjithashtu potencialisht lehtësuan peshën e sanksioneve ndërkombëtare ndaj Rusisë për pushtimin e saj në Ukrainë.

Në një situatë gjeopolitike gjithnjë e më komplekse, kombi ishull ka mbetur me duart e lidhura.

“(I lë ata) midis një shkëmbi dhe një vendi të vështirë”, tha William LeoGrande, profesor në Universitetin Amerikan, i cili ka përcjellë Kubën për vite me radhë. “Kuba nuk mund të përballojë të tjetërsojë asnjërën palë në atë që po duket të jetë një Luftë e re e Ftohtë”.

Kriza energjetike

Por këtë herë, 60 vjet pas Krizës së Raketave Kubane, pika e dobët e Kubës nuk qëndron te armët bërthamore, por te kriza e saj e thelluar energjetike.

Kuba është varur nga nafta e huaj si burimi kryesor i energjisë për dekada.

Deri në rënien e Bashkimit Sovjetik në vitin 1991, sovjetikët shitën naftën e Kubës shumë nën çmimin e tregut. Më vonë, Kuba lidhi një marrëveshje të ngjashme me aleatin socialist Venezuelën në kulmin e bumit të saj të naftës, duke dërguar mjekë kubanë në këmbim të naftës me çmim më të lirë.

Megjithatë, qëkur Venezuela është përballur me krizën e saj, Kuba ka mbetur pa naftë dhe një mënyrë për të paguar për të.

Pavarësisht spekulimeve se Venezuela mund të përballojë një pjesë të kostove, zëvendësministri i Punëve të Jashtme të Kubës, Carlos Cossío, i tha Associated Press në një intervistë të mërkurën se "Kuba, natyrisht, paguan".

“Kuba duhet të blejë naftë për mirëqenien e ekonomisë dhe është e gatshme ta blejë atë nga kushdo që na e shet”, tha Cossío.

Prishja e termocentraleve

Ndërkohë termocentralet kryesore u prishën përgjatë viteve, në mungesë të mirëmbajtjes. Qeveria kubane u përpoq të forconte sektorin e saj të energjisë dhe të shfrytëzonte potencialin e ishullit për energjinë diellore dhe të erës.

Kombi i Karaibeve fajëson sanksionet amerikane që synojnë të gjymtojnë ekonominë e vendit për mungesën e investimeve.

"Bllokada e privon Kubën nga burimet e domosdoshme financiare", tha ministri i Jashtëm kuban, Bruno Rodríguez, në një konferencë të fundit për shtyp. “Sistemi kombëtar i energjisë elektrike po kalon një situatë jashtëzakonisht të rëndë që është rezultat i këtyre kufizimeve”.

Embargoja amerikane shtrihet në Luftën e Ftohtë, megjithëse Kuba pati një pushim të shkurtër gjatë administratës së Obamës. Kufizimet u kthyen në fuqi të plotë nën administratën Trump, duke përkeqësuar trazirat ekonomike të shkaktuara nga COVID-19.

Ndërsa presidenti Joe Biden ka lehtësuar disa nga sanksionet, shumë nga masat kanë mbetur në fuqi. Rodríguez thotë se ato masa i kanë kushtuar Kubës 3 miliardë dollarë në shtatë muaj.

Zyrtarët dhe kritikët amerikanë fajësojnë problemet ekonomike të Kubës për shkak të keqmenaxhimit dhe dështimet për të forcuar sektorin e saj privat.

Trazirat ekonomike ekzistuese dhe ndërprerjet e energjisë erdhën në krye këtë vjeshtë kur rrjeti elektrik i Kubës mori një goditje të dyfishtë.

Në gusht, një strukturë e rëndësishme e magazinimit të naftës në lindje të Havanës u përfshi nga zjarri dhe në fund të shtatorit, uragani Ian goditi Kubën perëndimore, duke e futur në errësirë ​​të gjithë ishullin.

Uragani i kategorisë 3 la tre të vdekur, të paktën 14 mijë shtëpi të shkatërruara dhe sistemin energjetik me dëmtime afatgjata.

Ndërprerjet sporadike me orë të tëra kanë nxitur pakënaqësi, duke shkaktuar protesta të vogla në të gjithë ishullin, të parat që nga protestat më të mëdha në vitin 2021. Shumë demonstrues vitin e kaluar u arrestuan dhe u dhanë dënime të ashpra.

Ndërkohë ishulli po përballet me eksodin më të madh migrues në dekada.

Kuba ka gjetur pak pushim nga problemet, në naftën e dërguar nga Rusia, e cila ka kërkuar tregje të reja pasi sanksionet ndërkombëtare të vendosura për pushtimin e saj në Ukrainë e kanë shkëputur atë nga shumë klientë të tjerë.

Rritja e shitjeve në Kinë, Indi dhe madje edhe Kubë e kanë ndihmuar Rusinë të lehtësojë barrën ekonomike të sanksioneve. Ka të ngjarë të ketë ndihmuar gjithashtu Kubën të qëndrojë në det, shpjegoi Jorge Piñon, studiues i lartë në Universitetin e Teksasit në Qendrën e Energjisë në Austin, e cila gjurmon dërgesat.

“Ne e dimë se tanket ruse të magazinimit janë plot. … Ata duhet t'i lëvizin ato gjëra”, tha Piñon. Lajm i mirë për Kubën dhe lajm i mirë për Rusinë që Kuba është në atë situatë”.

Furnizimi nga Rusia

Rusia ka dërguar të paktën tetë dërgesa me një total prej 4.3 milionë fuçi nafte, kryesisht të papërpunuar, në Kubë që nga fillimi i luftës në Ukrainë, sipas qendrës së Piñon-it. Dhe Piñoni vuri në dukje se dy dërgesa të tjera janë në rrugën e tyre. Qendra analizon raportet nga shërbimet e gjurmimit të naftës dhe konfirmon në mënyrë të pavarur të dhënat duke përdorur teknologjinë satelitore.

Kuba, e cila varet kryesisht nga nafta bruto për energji, ka një deficit të prodhimit të naftës së papërpunuar prej rreth 60%. Ai e plotëson hendekun me naftën bruto venezueliane - e cila përbën rreth 60% - dhe ruse - e cila përbën rreth 40%.

Që nga fillimi i shekullit Rusia kishte dërguar vetëm dy dërgesa në Kubë: një në vitin 2017 me vlerë 35.3 milionë dollarë dhe një tjetër në vitin 2018 me vlerë 55.8 milionë dollarë, sipas të dhënave të Comtrade të OKB-së.

Rusia u ka ofruar çmime të lira kombeve të tjera, megjithëse është e paqartë se sa po paguajnë kubanët ose si po e bëjnë këtë në mes të krizës së tyre ekonomike.

Në të njëjtën kohë, Kuba është vetëm një pjesë e vogël e vendeve në Kombet e Bashkuara që shmangin dënimin e Rusisë për aneksimin e katër rajoneve të Ukrainës. Përkundrazi, kombi i Karaibeve abstenoi nga votimi.

"Ata duhet të mbajnë një marrëdhënie të mirë me Rusinë", tha LeoGrande. "Është shumë e rëndësishme dhe një rrugë shpëtimi për ta që ta vënë atë në rrezik".

Por hezitimi i Kubës për të denoncuar Rusinë në një skenë globale mund të komplikojë shkrirjen e ngadaltë të marrëdhënieve të saj të akullta me SHBA-në.

Ndërsa administrata Biden nuk i ka zbatuar premtimet e fushatës për të ndryshuar sanksionet e kohës së Trumpit, si zjarri i gushtit ashtu edhe uragani kanë hapur një bisedë midis dy qeverive.

Administrata Biden njoftoi këtë muaj se do t'i jepte Kubës 2 milionë dollarë ndihmë për uraganin, pas një apeli kuban për ndihmë - megjithëse administrata e bëri të qartë se burimet do të shpërndaheshin përmes organizatave të pavarura të ndihmës në vend të qeverisë kubane.

Në gusht qeveria amerikane siguroi gjithashtu 43 kostume zjarri për Kubën pas zjarrit në objektin e magazinimit të naftës.

Rodríguez, ministri i Punëve të Jashtme të Kubës, falënderoi SHBA-në për ofertën e tetorit në Twitter, duke thënë se ajo "do të shtojë përpjekjet tona për rimëkëmbjen në mbështetje të viktimave" të uraganit.

Megjithatë, ai nxitoi të shtonte se sanksionet kanë penguar përpjekjet e rimëkëmbjes, duke i quajtur ato "një stuhi të vazhdueshme".

Përktheu: Forca Jashari