Botë

A mund të jetojë Evropa pa gazin natyror rus

Rusia furnizonte rreth 40% të gazit natyror të Evropës para luftës. Kjo ka rënë në rreth 15%, duke ngritur çmimet dhe duke tensionuar industritë me intensitet energjie.

Evropa u përball me krizën energjetike edhe para se të shfaqej drama rreth rihapjes së gazsjellësit Nord Stream 1 nga Rusia në Gjermani.

Derisa gazi natyror filloi të rrjedhë sërish të enjten, pas mbylljes së tubacionit kryesor për 10 ditë mirëmbajtje, Evropa do të vazhdojë të luftojë për t'i mbajtur shtëpitë të ngrohta dhe industrinë ta zhurmojë këtë dimër.

Kjo për shkak se Rusia tashmë ka ulur sasitë e gazit natyror të Evropës që përdoret për të furnizuar fabrikat, për të prodhuar energji elektrike dhe për të ngrohur shtëpitë në dimër dhe presidenti rus, Vladimir Putin, ka paralajmëruar se gazi mund të vazhdojë të pakohet.

Furnizimi përmes Nord Stream 1 është ulur deri në 60% para fillimit të riparimeve vjetore dhe pritej të qëndronte nën kapacitetin e plotë të tubacionit. Zyrtarët qeveritarë kishin frikë se tubacioni mund të mos rihapet fare, duke thënë se Putini po përdor energjinë për leva politike në konfrontimin e tij me Bashkimin Evropian për luftën në Ukrainë.

Ndalja e gazit

Ka ulur ndjeshëm furnizimet. Edhe para pushtimit të Ukrainës, Rusia nuk po shiste gaz në tregun afatshkurtër. Pasi BE-ja vendosi sanksione ndaj bankave dhe kompanive ruse dhe filloi të dërgonte armë në Ukrainë, Rusia ndërpreu gazin në gjashtë vende dhe reduktoi furnizimet në gjashtë të tjera.

Flukset në Gjermani, ekonomia më e madhe e BE-së, përmes Nord Stream 1 u anuluan me dy të tretat, me Rusinë që fajësoi një pjesë që u dërgua në Kanada për mirëmbajtje dhe nuk u kthye për shkak të sanksioneve. Udhëheqësit evropianë e hodhën poshtë këtë pretendim, duke e quajtur atë lëvizje politike për të krijuar pasiguri dhe për të rritur çmimet e energjisë.

Ajo ka bërë që BE-ja, 27-anëtarëshe, të përpiqet të mbushë depon e gazit përpara dimrit, kur kërkesa rritet dhe kompanitë e shërbimeve ulin rezervat e tyre për të mbajtur shtëpitë të ngrohta dhe termocentralet në punë.

Qëllimi i BE-së është të përdorë më pak gaz tani për të ndërtuar depo për dimër. Rezervat e gazit të Evropës janë plot vetëm 65%, krahasuar me objektiv prej 80% deri më 1 nëntor.

Rëndësia e gazit rus

Rusia furnizonte rreth 40% të gazit natyror të Evropës para luftës. Kjo ka rënë në rreth 15%, duke ngritur çmimet dhe duke tensionuar industritë me intensitet energjie.

Gazi përdoret në sërë procesesh që shumica e njerëzve nuk i shohin kurrë, për të farkëtuar çelikun për të bërë makina, për të bërë shishe qelqi dhe për të pasterizuar qumështin dhe djathin.

Kompanitë paralajmërojnë se shpesh nuk mund të kalojnë brenda natës në burime të tjera të energjisë, si vaji i karburantit ose energjia elektrike për të prodhuar nxehtësi. Në disa raste, pajisjet që mbajnë metal të shkrirë ose xhami prishen nëse nxehtësia ndalet.

Çmimet e larta të energjisë tashmë po kërcënojnë të shkaktojnë recesion në Evropë përmes inflacionit rekord, me konsumatorët që kanë më pak për të shpenzuar, ndërsa kostot rriten për ushqimin, karburantin dhe shërbimet komunale. Një ndërprerje e plotë mund t'i japë një goditje edhe më të rëndë një ekonomie tashmë të trazuar.

Tubacioni Nord Stream 1

Është tubacioni kryesor evropian i gazit natyror, që kalon nën Detin Baltik nga Rusia në Gjermani dhe është burimi kryesor i Gjermanisë i gazit rus.

Kreu i rregullatorit të rrjetit të Gjermanisë, Klaus Mueller, postoi në Twitter se dërgesat e gazit mund të arrijnë nivelin e paramirëmbajtjes prej rreth 40% të enjten.

Edhe me rifillimin e Nord Stream 1, në nivele të reduktuara, Evropës do t'i duhet të kursejë 12 miliardë metra kub gaz, ekuivalente me 120 cisterna LNG, për të mbushur nivelet e saj të ruajtjes deri në dimër.

Tre tubacione të tjera sjellin gazin rus në Evropë, por një përmes Polonisë dhe Bjellorusisë është mbyllur. Një tjetër, përmes Ukrainës dhe Sllovakisë, po sjell ende sasi të reduktuara të gazit pavarësisht luftimeve, siç është ai përmes Turqisë në Bullgari.

Gazi vjen gjithashtu me tubacion nga Norvegjia, Afrika e Veriut dhe Azerbajxhani.

Loja e Putinit

Edhe pse eksportuesit e naftës dhe gazit të Rusisë po shesin më pak energji, çmimet e larta nënkuptojnë se fitimet e Putinit janë rritur në të vërtetë, sipas Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë.

Që nga pushtimi, të ardhurat e Rusisë nga eksportimi i naftës dhe gazit në Evropë janë dyfishuar mbi mesataren nga vitet e fundit, në 95 miliardë dollarë, tha IEA me bazë në Paris.

Rritja e të ardhurave të Rusisë nga energjia në vetëm pesë muajt e fundit është trefishi i asaj që zakonisht bën, duke eksportuar gaz në Evropë gjatë një dimri të tërë.

Pra, Putini ka para në dorë dhe mund të llogarisë se faturat e dhimbshme të shërbimeve dhe një recesion energjie mund ta minojnë mbështetjen publike për Ukrainën në Evropë dhe të rrisin ndjenjën për një zgjidhje të negociuar në favor të tij.

“Bazuar në atë që kemi parë gjatë vitit të kaluar, nuk do të ishte e mençur të përjashtohej mundësia që Rusia mund të vendosë të heqë dorë nga të ardhurat që merr nga eksportimi i gazit në Evropë në mënyrë që të fitojë levën politike”, tha drejtori ekzekutiv i ANE-së (Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë), Fatih Birol.

Në të vërtetë, Putini tha të martën se rrjedha e gazit përmes Nord Stream 1 do të binte edhe më tej nëse turbina që u dërgua në Kanada për riparime nuk do të kthehej deri në fund të korrikut, kur një turbinë tjetër do të mbyllej për mirëmbajtje. Kanadaja ka thënë se ka dhënë leje për të kthyer pjesën që fuqizon një stacion kompresimi.

“Partnerët tanë po përpiqen t’ua kalojnë fajin Rusisë dhe Gazpromit, për gabimet që kanë bërë, por kjo është absolutisht e pabazë”, tha Putini.

Çfarë mund të bëjë Evropa?

BE-ja është kthyer për gazin natyror të lëngshëm më të shtrenjtë, ose LNG, i cili vjen me anije nga vende si SHBA-ja dhe Katari. Gjermania po ndjek me shpejtësi ndërtimin e terminaleve të importit të LNG në bregun e saj të Detit të Veriut, por kjo do të marrë vite. I pari nga katër terminalet e pritjes lundruese do të vijë më vonë këtë vit.

Por vetëm LNG nuk mund të plotësojë hendekun. Objektet e eksportit të LNG në botë po funksionojnë me kapacitet të plotë në mes të tregjeve të shtrënguara të energjisë dhe nuk ka më gaz. Një shpërthim në një terminal të SHBA-së në Freeport, Teksas, që dërgoi pjesën më të madhe të gazit të saj në Evropë, mori 2.5% të furnizimit të Evropës jashtë linje, gjatë natës.

Ruajtja dhe burimet e tjera të energjisë janë thelbësore. Për shembull, Gjermania po përdor më gjatë fabrikat e qymyrit, duke krijuar një sistem ankandi gazi që synon të inkurajojë ruajtjen dhe rivendosjen e termostateve në ndërtesat publike.

Bashkimi Evropian propozoi të mërkurën që vendet anëtare të shkurtojnë vullnetarisht përdorimin e tyre të gazit me 15% gjatë muajve të ardhshëm. Komisioni Evropian, krahu ekzekutiv i BE-së, po kërkon fuqinë për të vendosur reduktime të detyrueshme në të gjithë bllokun, nëse ekziston rreziku i një mungese të rëndë gazi ose një kërkesë jashtëzakonisht e lartë.

Vendet anëtare të BE-së do të diskutojnë masat në një takim urgjent të ministrave të energjisë, të martën e ardhshme.

Vendet janë përpjekur të sigurojnë furnizime alternative me energji, me udhëheqësit e Italisë, Francës dhe Bashkimit Evropian që nënshkruan marrëveshje me homologët e tyre në Algjeri, Azerbajxhan dhe Emiratet e Bashkuara Arabe këtë javë.

Dimri i sivjetmë

Nuk ka gjasa që shtëpitë, shkollat ​​dhe spitalet të humbasin nxehtësinë sepse qeverive u kërkohet të vendosin racionimin së pari për bizneset. Qeveria gjermane gjithashtu mund të lejojë furnizuesit e gazit të kalojnë menjëherë rritjen te klientët. Zgjedhjet mund të përfshijnë industrinë e silurimit dhe/ose çaprazimin e konsumatorëve me fatura edhe më të larta.

ANE-ja rekomandon që vendet evropiane të shtojnë fushatat e njerëzve, për të kursyer në shtëpi dhe për të planifikuar të ndajnë gazin në rast emergjence. Dhe koha po shkurtohet.

“Udhëheqësit evropianë duhet të përgatiten për këtë mundësi tani për të shmangur dëmin e mundshëm që do të rezultonte nga një përgjigje të ndarë dhe destabilizuese”, tha Birol. “Ky dimër mund të bëhet një test historik i solidaritetit evropian, një test që nuk mund ta lejojë të dështojë, me implikime shumë përtej sektorit të energjisë”.

Përktheu: Forca Jashari