Botë

Si do të dukej dita e fitores e Putinit

Meqë dështoi ta pushtonte Ukrainën, cilat janë mundësitë ushtarake të presidentit Putin tani? Analizojnë tre ekspertë të mbrojtjes

Parada e Ditës së Fitores së Rusisë është një ekstravagancë e përvitshme në Sheshin e Kuq. Dita e 9 majit, përkujton dorëzimin nazist të Luftës së Dytë Botërore me një spektakël luksoz që synon të projektojë fuqinë. Formacione, tanke dhe pajisje të sofistikuara shfaqen për t'i kujtuar botës fuqinë e qëndrueshme të Rusisë. Festimi i asaj që njihet në vend si "Lufta e Madhe Patriotike" përdoret për të nxitur nacionalizmin dhe për t'i bërë homazhe 24 milionë jetëve të humbura për të mbrojtur vendin nga Hitleri, shkruan “Al-Jazeera”.

Hesapet e gabuara të Putinit

Provat në rrugët përballë Kremlinit ditët e fundit lënë të kuptohet për spektaklin e javës së ardhshme. Ndaluesit e shfaqjes përfshijnë një raketë balistike ndërkontinentale dhe 11.000 forca marshuese. Avionët luftarakë do të fluturojnë sipër në një formacion Z, simboli i pushtimit të Ukrainës.

Megjithatë, Kremlini nuk ka shumë për të festuar. Presidenti Vladimir Putin ka dështuar në synimin e tij për të marrë kontrollin e Ukrainës, një vend që ai gabimisht supozoi se do ta merrte lehtë. Gabimet taktike çuan në humbje katastrofike ruse që Mbretëria e Bashkuar e vlerëson në 15.000 trupa për vetëm dy muaj.

Ajo që bota mendonte se ishte një ushtri relativisht moderne dhe e pajisur mirë, u paraqit jashtëzakonisht keq. Linjat e furnizimit u sulmuan dhe u shtrinë, ndërsa trupat u shpërndanë në shumë fronte. Rusët e nënvlerësuan kundërshtarin e tyre shumë më të vogël ose se Perëndimi i bashkuar do të ndante miliarda dollarë mbështetjeje ushtarake për Ukrainën. Të rrahur nga Kievi, rusët janë rikalibruar në rajonin e Donbasit në jug dhe lindje për të ngurtësuar territorin që kanë pushtuar që nga viti 2014 dhe për të fituar më shumë. Megjithatë, sigurimi i atij fronti deri më 9 maj për të shpallur triumfin duket e pamundur. Gjatë javës së kaluar, rusët kanë luftuar për të fituar ndonjë terren të rëndësishëm, shkruan “Al-Jazeera”.

Fitore në humbje?

Fitorja do të thotë gjëra të ndryshme për njerëz të ndryshëm. Pasi nuk arriti ta pushtonte të gjithë Ukrainën, mbetet e paqartë se çfarë do të thoshte fitorja për Putinin në këtë pikë. Ukrainasit shumë të motivuar vazhdojnë të gëzojnë mbështetjen perëndimore dhe do të luftojnë ashpër për ta mbrojtur territorin e tyre. Në njëfarë niveli, mund të argumentohet se Ukraina tashmë ka fituar strategjikisht, sepse ajo bashkoi NATO-n dhe demonstroi udhëheqje efektive gjatë kohës së luftës. Ushtria ukrainase shumë më e madhe në numër parandaloi rënien e kryeqytetit të tyre dhe u tërhoq kundër forcës masive.

Lufta tani duket se po hyn në një fazë zhgënjyese, ku secila palë do të përpiqet të lodhë tjetrën pa asnjë avantazh të qartë. Ndërsa lufta në të cilën ai rrezikoi reputacionin e tij si njeriu i ashpër, si dhe ekonomia e vendit të tij, nuk arrin të përmbushë asnjë nga objektivat e saj, si do ta përcaktojë Putini "fitoren" më 9 maj? Dhe cilat janë perspektivat e tij ushtarake për muajt në vijim?

“Al-Jazeera” kërkoi përgjigje nga tre ekspertë të mbrojtjes, të cilët fokusohen në ushtrinë dhe sigurinë ruse.

“Putini shtrembëron të vërtetat”

Margarita Konaev, studiuese në Qendrën për Sigurinë dhe Teknologjinë në zhvillim të Georgetown, pret që për të shpëtuar fytyrën, Putini do të përpiqet të shpërqendrohet nga realiteti i luftës dhe të dyfishojë narrativën që ka funksionuar deri tani: një thirrje për nacionalizëm dhe argumentin se kjo është një luftë e detyruar ndaj rusëve nga zgjerimi i NATO-s dhe se Ukraina nuk është një vend i vërtetë.

“Ai do të këmbëngulë që SHBA-ja dhe NATO-ja janë të gatshme të rrezikojnë dhunën e vazhdueshme dhe rënien ekonomike në mbarë botën vetëm për ta poshtëruar Rusinë dhe për të kufizuar fuqinë e saj në rendin ndërkombëtar”, thotë ajo.

“Meqë është 9 maji, ata do të evokojnë Luftën e Madhe Patriotike dhe do ta portretizojnë këtë moment si një tjetër kur populli rus duhet të jetë i palëkundur dhe heroik, ndërsa është nën sulm”, thotë ajo. “Putini ka dëshmuar se është mjaft i aftë për t’i shtrembëruar të vërtetat dhe për të riorganizuar narrativën në një mënyrë që mund të duket logjikisht e pabazë, por gjithsesi rezonon. Nuk është rodeoja e tij e parë apo e Rusisë me propagandë”.

Për sa i përket mënyrës se si evoluon lufta, ajo pret që luftimet të zvarriten gjatë verës veriore, mbi zona modeste të territorit që mund ta ndryshojnë kontrollin e terrenit, me fshatra dhe qytete të vogla të shkatërruara gjatë procesit dhe Rusia që herë pas here bombardon qytetet për të frikësuar popullsinë dhe demonstruar forcë. Në anën politike, ajo nuk sheh asnjë nxitje reale për asnjërën palë për kompromis.

Ukraina ka disa avantazhe, thotë Konaev për “Al-Jazeeran”. Kievi mund të lëvizë armatimin në vijën e frontit më shpejt se rusët, edhe pse ajo që u nevojitet vjen nga jashtë vendit në krahun perëndimor. Ata kanë përfitimin e linjave të brendshme të furnizimit dhe, me ndihmën e mbështetësve perëndimorë, mund të mbledhin inteligjencë të mirë për të shmangur, parandaluar dhe për t’u hakmarrë ndaj sulmeve.

Sfida e madhe

Për më tepër, Rusia deri më tani ka vuajtur nga një stil komandimi i regjimentuar nga lart-poshtë që nuk lejon që lidershipi në terren të jetë fleksibil. "Ukrainasit godasin, ndërsa situata shpaloset në terren, në kundërshtim me atë që ata presin të jetë", thotë Konaev për “Al-Jazeeran”.

Megjithatë, do të ishte një sfidë e madhe për t’i shtyrë forcat ruse plotësisht nga Ukraina, duke përfshirë Krimenë, të cilën ajo e ka pushtuar që nga viti 2014, dhe zonat separatiste të Donetskut dhe Luhanskut. Rusia ka fuqi ajrore dhe pozicione të favorshme në lindje. Ajo ka gjithashtu matematikën në anën e saj: 900.000 personel aktiv dhe dy milionë rezervistë. Në të kundërtën, e gjithë ushtria e përhershme e Ukrainës, e përbërë nga trupa dhe rezervistë në detyrë aktive, numëron më pak se 300.000 (pa llogaritur civilët që u janë bashkuar përpjekjeve të luftës). Forcat ruse do të zgjerohen edhe më shumë nëse Putini shpall një mobilizim masiv, megjithëse të ardhurve do t'u duhet kohë për t'u bërë gati për luftim.

Ndërsa Ukraina po merr armatim që i jep atyre aftësinë për të sulmuar tanket dhe linjat e furnizimit, si obuset dhe dronët me sisteme radari për mbledhjen e inteligjencës, mbijetesa e pajisjeve është gjithashtu e rëndësishme. “Nuk është e qartë nëse ata kanë pjesë dhe aftësi të mjaftueshme për t'i mirëmbajtur ato ndërsa konsumohen”, thotë Konaev.

Por gjashtë muaj nga tani, “kush e di se ku do të jemi”, shton ajo. “Ne kemi vazhduar të habitemi nga paaftësia e ushtrisë ruse dhe mbrojtja e ukrainasve”.

“Rrugë e gjatë për fitore ushtarake”

Tracey German, profesoreshë e konfliktit dhe e sigurisë në Kolegjin Mbretëror të Londrës, vuri në dukje se ka një ndryshim të madh midis një fitoreje ushtarake dhe asaj politike. Dikush mund të fitojë në fushat e betejës, por jo politikisht. “Dhe ata janë shumë larg fitores ushtarake”.

Për këtë arsye, beson ajo, rusët kanë bërë bujë të madhe brenda vendit për "çlirimin" e Mariupolit, portin strategjik që është rrafshuar nga masakra më e keqe e luftës. Arsyeja e Putinit për pushtimin ishte t’i çlironte ukrainasit nga një qeveri “gjenocidale” dhe t'i kthente ata në nënën Rusi. Sigurisht, kontrolli i këtij porti strategjik do të kufizonte eksportet industriale dhe bujqësore të Ukrainës dhe do të ndihmonte Rusinë të krijonte një urë tokësore midis rajoneve separatiste dhe Krimesë. Ajo gjithashtu shënon një fitore propagandistike. Një pretekst tjetër për luftën ishte “denazifikimi” i Ukrainës dhe mbrojtja e qytetit ka përfshirë anëtarët e batalionit të ekstremit të djathtë Azov.

Por “çlirimi” nga çfarë? Bombardimi i një qyteti që sot ende po bën rezistencë, dhe që ka shkatërruar 90 për qind të ndërtesave të tij dhe ka lënë 20 mijë të vdekur. Më shumë se tre të katërtat e 450.000 banorëve janë larguar. Ata që mbeten luftojnë për të gjetur ushqim, ujë, ngrohje dhe energji elektrike, shkruan “Al-Jazeera”.

"Ajo që është interesante është se rusët ishin të prirë të bënin një këngë të madhe dhe të kërcenin për diçka", vëren German.

Ofensiva e re ka shkuar aq keq saqë ajo e ka të vështirë të spekulojë se si mund të duket një fitore e Putinit. Qëllimi i ripërqendrimit në lindje dhe jug ishte të forcohej dhe të fitohej më shumë territor për të rrethuar Ukrainën nga të gjitha anët. “Nëse ndonjë nga këto është e realizueshme tani, kush e di”, thotë ajo.

Gjendja është se Putini do të arrijë të kapet pas pushtetit, edhe pse sanksionet fillojnë ta bëjnë të veten brenda pak muajsh dhe nëse ai thërret një mobilizim masiv ushtarak jopopullor për të shtuar forcat e varfëruara. Putini e ka rrethuar veten me besnikë që i frikësohen atij dhe janë po aq paranojakë për kërcënimet ndaj tij si lider dhe ndaj regjimit më gjerësisht. Ata pranojnë bindjen e tij se një Perëndim demon dëshiron të shpërbëjë vendin, gjë që e bën të pamundur një grusht shteti në pallat, beson ajo. "Unë mendoj se Putini është i vetëdijshëm, nëse shikoni prapa në historinë perandorake sovjetike, se ka një histori të gjatë të liderëve që vdesin në detyrë”, thekson ajo për “Al-Jazeeran”.

Luftë që do të zgjasë “për sa kohë që Putini është në krye”

Mathieu Boulege, studiues i lartë në institutin e mendimit Chatham House në Londër, beson se, pasi fillimisht mori një inteligjencë të dobët, Putini më në fund e kupton se forcat e tij janë tepër të shtrira. Ai tani e di se në përgjithësi, ushtria e tij mund të arrijë vetëm kaq. Por ai nuk mund të duket i dëshpëruar.

“Putini nuk do ta pranojë humbjen. Kremlini nuk do të bëjë kompromis”, thotë Boulege. “Para 9 majit do të ketë një moment të madh që Putini të thotë, misioni u krye, ky është versioni im i historisë. Kjo është trashëgimia ime. Duhet të paraqitet si një mision i kryer. Harrojeni marrjen e Kievit. Ne kemi rrafshuar Mariupolin, kemi çliruar më shumë pjesë të Donbasit. Ndoshta ata do të shpallin një republikë në Kherson, qytet në jug që ka qenë nën pushtimin rus që nga marsi”, ka theksuar Boulege për “Al-Jazeeran”.

Duke shkuar përpara, ai parashikon një luftë rrënimi që do të zgjasë “për aq kohë sa Putini është në vend”. Boulege thekson se nuk dihet shumë për gjendjen e tij shpirtërore dhe se sa larg është ai i përgatitur për të pushtuar vendin.

“Ai është një rus 70-vjeçar”, thotë Boulege. “Mund të ketë diçka që ne nuk e dimë për shëndetin e tij mendor apo fizik. Bëhet fjalë për mendjemadhësinë e një njeriu që dëshiron të qëndrojë, të ketë një trashëgimi. Dhe ndodh të jetë në Ukrainë”.

A do të përdorte ai armët bërthamore? “Për sa më përket mua, ai është shkatërrues, por jo vetëvrasës”, thotë Boulege. “Përveç nëse vërtetohet ndryshe. Të gjithë skenarët janë në tavolinë”.