Zyrtarët e Norfolkut kanë bashkëpunuar me firmën e teknologjisë FloodMapp dhe aplikacionin e trafikut Waze për të paralajmëruar banorët për rrugët e përmbytura në kohë reale. Projekti është nisur në një kohë kur qytetet në mbarë botën po përpiqen të përshtaten me ndryshimet klimatike. Dhe është një shembull se si teknologjia e re ka të ngjarë të luajë rol në rritje

Dielli po rrezonte kur Kim Williams hipi në Honda Odyssey për të vizituar mikun në një shtëpi pleqsh. Por shiu i papritur gjatë rrugës së kthimit e bllokoi në një labirint rrugësh të përmbytura.

Williams mori kthesë për të shmangur ngritjen e ujërave në një lagje shekullore në Norfolk përpara se të mbyllte furgonin e saj.

“E dija se do ta bllokoja makinën nëse do të vazhdoja ta ngisja”, tha Williams për stuhinë e disa viteve më parë. “Telefonova kompaninë tërheqëse dhe ata më thanë: ‘Do ta arrijmë kur të mundemi. Ne kemi një listë shumë të gjatë’”.

Kërcënimi në rritje

Kërcënimi në rritje i rritjes së nivelit të detit në bregun e Virxhinias do të thotë se një stuhi shiu pasdite mund të bllokojë shoferët për orë të tëra, të vonojë prindërit të marrin fëmijët dhe të dëmtojë makinat pa riparim – të gjitha pa një stuhi tropikale në radar.

Qyteti i Norfolkut po përpiqet të bëjë diçka për këtë: Zyrtarët kanë bashkëpunuar me firmën e teknologjisë FloodMapp dhe aplikacionin e trafikut Waze për të paralajmëruar banorët për rrugët e përmbytura në kohë reale. Projekti është nisur në një kohë kur qytetet në mbarë botën po përpiqen të përshtaten me ndryshimet klimatike. Dhe është një shembull se si teknologjia e re ka të ngjarë të luajë një rol në rritje.

Pilot-programi në Norfolk u shfaq këtë muaj pas dy vjetësh zhvillimi. Drejtoresha ekzekutive e FloodMapp, Juliette Murphy, tha se modelimi i firmës ka rezultuar të jetë "tepër i saktë" përgjatë rrugëve të këtij qyteti të ulët në gjirin Chesapeake.

FloodMapp merr të dhënat nga parashikimet e shiut, matësit e baticave dhe terreni i Norfolkut në një algoritëm. Drejtuesit paralajmërohen në Waze kur të paktën 15 centimetra ujë ka të ngjarë të grumbullohen në një rrugë të caktuar. Informacioni i ri për përmbytjet përditësohet çdo 15 minuta.

Kyle Spencer, e cila po ndihmon Norfolkun të përshtatet me ngritjen e nivelit të detit si ushtrues detyre i shefit të qëndrueshmërisë, tha se një stuhi e vetme mund të bllokojë qindra automjete. Plani është që Waze përfundimisht të ndryshojë rrugën e shoferëve kur një rrugë përmbytet me 30 centimetra ujë.

Saktësia e aplikacionit do të përmirësohet, tha Spencer, sepse drejtuesit do të vërtetojnë paralajmërimet e Waze.

"Është disi si një gjë e prekshme", tha Spencer. "Rrjedha e reagimeve mund të ndihmojë në përmirësimin e këtyre modeleve”.

“Bomba shiu”

Norfolku, qytet me afro 250.000 banorë, është një terren ideal testimi. Është më i kërcënuar se çdo vend tjetër në bregun e Atlantikut nga kombinimi i tokës dhe rritjes së nivelit të deteve, tha Molly Mitchell, profesoreshë e Institutit të Shkencave Detare në Virxhinia.

Nivelet e ujit janë rritur me rreth 5 këmbë që nga viti 1928. Ato janë parashikuar të rriten me afër 1.5 këmbë të tjera deri në vitin 2050 - ose më shumë në varësi të temperaturave në rritje të Tokës.

Gjiri i Chesapeake dhe lumi Elizabeth formojnë hark uji rreth tri anëve të qytetit, ndërsa degët e tjera derdhen në brendësi të tij. Gjatë baticave të larta, shirat mund të mbulojnë kanalizimet dhe nuk kanë ku të shkojnë përveç rrugëve të ulëta. Përmbytjet prekin trafikun e kamionëve që shkojnë drejt dhe nga terminalet portuale. Dhe kjo pengon aftësinë e marinarëve të marinës amerikane për të arritur me shpejtësi bazën detare më të madhe në botë.

Marc Rabinowitz, psikanalist tashmë në pension, e humbi Saabin e tij në një ditë Pashke disa vite më parë. Përmbytjet bllokuan udhëtimin e tij për në punë.

"Unë zbrita dhe uji sapo filloi të mbushte makinën”, tha ai. “Makina bllokohet. Ndalon. Për fat të mirë, një koleg që po shkonte në punë, filloi të më shtynte anash”.

Drejtuesit gjithashtu përballen me "bomba shiu" të paparashikueshme, të cilat mund të hedhin një centimetër ujë në 30 minuta në një zonë të izoluar.

Marc Vigeant, menaxher projekti për një kompani ndërtimi detar, u kurthua në një të tillë në vitin 2020 kur doli nga puna. Uji u grumbullua rreth tij. Ai kërkoi në Google Earth për lartësi më të lartë dhe shpejt e çoi Toyota Corollan e tij në një parking aty pranë.

"Në atë kohë, unë isha i bllokuar atje", tha Vigeant.

Williams, shoferja e bllokuar pas një vizite në shtëpinë e të moshuarve, tha se përmbytjet e Norfolk mund të shkatërrojnë planet e improvizuara, por të rëndësishme.

“Ka pasur raste kur kam menduar të vizitoj nënën time, por binte shi”, tha ajo. “Unë ngas një ose dy blloqe dhe uji ngrihet. Dhe unë heq dorë nga udhëtimi”.

Projekti në Norfolk tregon se si teknologjitë e reja mund t'i ndihmojnë njerëzit të përshtaten me ndryshimet klimatike, por ai nuk arrin të adresojë shkaqet rrënjësore, tha Jesse Goldstein, profesor i sociologjisë në Universitetin e Commonwealth të Virxhinias, që studion ekonominë e gjelbër.

“Kjo po lejon që ekonomia me djegie fosile të përpiqet të qëndrojë pak më gjatë”, tha Goldstein.

“Ekonomia që e bën të mundur Waze po krijon përmbytjet. Dhe tani Waze po na ndihmon të përshtatemi”, vazhdoi Goldstein. “Nuk e them këtë për të qenë më i shenjtë se ti. Thjesht kemi një problem të rrënjosur thellë”.

Më shumë se gjysma e të gjitha vdekjeve të lidhura me përmbytjet në SHBA në vitet e fundit kanë ndodhur në automjete, tha Andrew Stober, kreu i partneriteteve publike për Waze, i cili ka 140 milionë përdorues mujorë në mbarë botën.

"Të sigurohesh që njerëzit të mund të shmangin përmbytjet është si të shpëtosh jetë", tha Stober.

FloodMapp u rekrutua në Norfolk nga zyrtarët e qytetit dhe RISE Resilience Innovations, një organizatë jofitimprurëse me bazë në Virxhinia që financon teknologjitë e lidhura me klimën me dollarë federalë dhe shtetërorë.

RISE i dha FloodMapp një grant prej 300,000 dollarësh pas një konkursi që sfidoi kompanitë të trajtonin problemin e lundrimit në rrugët e përmbytura.

"Shumë njerëz thonë: ‘Epo, pse nuk është bërë kjo më parë?’ Por nuk është një detyrë e thjeshtë, nuk është e lehtë", tha Paul Robinson, drejtori ekzekutiv i RISE.

Robinson tha se Norfolk është një vend i përshtatshëm për FloodMapp për të zgjidhur çdo problem përpara se të hyjë në "tregje të mëdha si Filadelfia, Bostoni dhe Nju-Jorku".

FloodMapp, themeluar në Australi, njoftoi se tashmë po zgjerohet në SHBA dhe planifikon t'ua shesë shërbimet agjencive të tranzitit, kompanive të dërgesave dhe shërbimeve.

"Ne po shohim që përmbytjet bëhen më të shpeshta dhe më të rënda", tha Murphy, drejtori i firmës. "Fatkeqësisht, kjo vetëm sa po përkeqësohet”.