Botë

Të mërkurën vendimi ndaj dy ish-eprorëve serbë për krime lufte në Kroaci e Bosnjë

Rasti më i gjatë për krimet e luftës do të vijë në qendër të mërkurën me një vendim në gjykatën e Hagës për dy ish-shefat e policisë sekrete serbe për rolin e tyre në mizoritë në Kroaci dhe Bosnjë.

Është historike jo vetëm për shkak të gjatësisë së saj, por edhe për shkak të asaj që do të thotë për rolin e fshehtë të Beogradit në konfliktin e Bosnjës gjatë viteve 1992-95 dhe për përgjegjësinë ligjore të sponsorëve të fshehtë shtetërorë të grupeve paraushtarake.

"Kjo çështje gjyqësore shteruese kundër dy zyrtarëve të lartë serbë është prova vendimtare për të provuar orkestrimin e spastrimit etnik të Beogradit në Bosnjë dhe Kroaci gjatë fillimit të viteve 1990”, ka thënë David Scheffer, ish i dërguar i SHBA-së për çështjet e krimeve të luftës.

Jovica Stanishiq, ish-shefi i shërbimit të sigurimit shtetëror dhe zëvendësi i tij, Franko “Frenki” Simatoviq, u akuzuan për herë të parë më 2003 me pretendimin se armatosën dhe orkestruan grupe paraushtarake përgjegjëse për krimet e luftës në luftërat kroate dhe boshnjake. Ata dikur ishin dy nga burrat më të fuqishëm në Serbi.

Ata u shpallën të pafajshëm më 2013, me një shumicë të gjyqtarëve që vendosën se prokuroria nuk kishte provuar se ata kishin qëllime kriminale. Sidoqoftë, një rigjykim u urdhërua më 2015 kur u vendos që gjyqtarët e gjykimit kishin keqinterpretuar pragun ligjor për provimin e bashkëfajësisë.

Në veçanti ajo tha se ata kishin gabuar duke kërkuar prova të një "drejtimi specifik" të krimeve si provë për të ndihmuar dhe mbështetur një komplot të gjerë për të kryer spastrimin etnik ndaj jo-serbëve. Ai parim i "drejtimit specifik" që atëherë është përmbysur nga gjykatës të tjerë. Gjyqi i dytë filloi në qershor 2017 dhe vendimi i së mërkurës do të shënojë kulmin e tij, pas 228 ditësh në gjykatë dhe 80 dëshmitarëve.

“Gjykata për ish-Jugosllavinë nuk ka dënuar kurrë, në historinë e saj gati 30-vjeçare, ndonjë zyrtar serb për krime në Kroaci dhe Bosnjë dhe Hercegovinë. Shumë studiues pajtohen se kjo nuk pasqyron realitetin e konfliktit”, ka thënë Iva Vukushiq, një lektor i historisë në Universitetin e Utrechtit.

Stanishiq dhe Simatoviq ishin pjesëtarë kyç të regjimit të Sllobodan Millosheviqit, i cili u përpoq të ndërtonte një Serbi të madhe nga rrënojat e Jugosllavisë më 1990, shkruan The Guardian.