Kulturë

Në kujtim të Basri Çapriqit – një libër me studime e poezi

Descriptive Text

“Poeti i detit”, aurë vlerësimi që e mbante qysh në të gjallë, Basri Çapriqi ishte një nga emrat më të rëndësishëm të poezisë bashkëkohore shqipe. Duke bashkuar në një rolin e profesorit të letërsisë dhe semiologjisë, si dhe poetin me vokacion, ai vlerësohej për kulturën e gjerë dhe afërsinë me njerëz. Ndonëse dy skajet e jetës së tij, ditëvdekja dhe ditëlindja, bien në datat 14 dhe 15 janar, pandemia e ka bërë të pamundur mbajtjen e ndonjë aktiviteti përkujtimor. Kolegë të tij në PEN Qendrën e Kosovës – në të cilën kishte qenë kryetar për shumë vjet – kanë paralajmëruar se së shpejti do të botohet një libër që bën bashkë studime e poezi për të

Në të gjallë të tij kishte krijuar aureolën e një prej poetëve që e mjeshtëronte vargun në nivele të larta. Poet i detit, siç e njihnin miqtë e zemrës, Basri Çapriqi ishte studiues poliedrik e mjeshtër i ironisë. Madje si një lojë ironie duken edhe datat 14 dhe 15 janar, që rrinë njëra me tjetrën si ditëvdekja dhe ditëlindja e tij.

Por trevjetori i ndarjes nga jeta nuk është shënuar me ndonjë aktivitet përkujtimor për poetin ulqinak.

“Nuk është bërë ndonjë përkujtesë sot për shkak të gjendjes me pandeminë”, kanë thënë të enjten nga PEN Qendra e Kosovës, aty ku i ndjeri kishte qenë kryetar shumëvjeçar.

Për kolegët e tij nga kjo qendër, botimi i radhës do të jetë një libër që do të përmbledhë fragmente për Çapriqin nga sesioni shkencor dhe ora letrare që u mbajt vitin e kaluar në Ulqin.

Pikërisht në 60-vjetorin e lindjes së poetit, Shoqata e Artistëve dhe Intelektualëve “Art Club” dhe PEN Qendra e Kosovës kishin mbajtur orën letrare “Dritaren lëre hapur” dhe sesionin shkencor “Poeti i detit”.

Në sallën e konferencave në Pallatin Venezia, në kalanë e Ulqinit, aktorë, poetë, miq e kolegë kishin lexuar vargje nga krijimtaria e Çapriqit. Njënjëshëm, studiues nga Mali i Zi, Kosova e Shqipëria kishin lexuar kumtesa që shkoqisnin aspekte të veçanta të krijimtarisë së tij poetike.

I lindur në fshatin Krythë, nja 15 kilometra larg Ulqinit, Basri Çapriqi mbaroi shkollën fillore dhe atë të mesme në qytetin bregdetar.

Studioi letërsi shqipe në Universitetin e Prishtinës, ku edhe diplomoi më 1983. Ndoqi studimet e magjistraturës po në këtë Universitet, të cilat i përfundoi më 1987 me temën “Format antitetike të tekstit letrar në poezinë e sotme shqipe”.

Më pas u zhvendos për studime në Universitetin e Edinburgut duke ndjekur interesimet e tij për letërsinë skoceze. Më 1994 mori diplomë nga ky universitet me temën “Poezia konkretiste e Edvin Morganit”, për të doktoruar dhjetë vjet më vonë në Universitetin e Prishtinës me temën “Simboli në poezinë e sotme shqipe”.

Nëntë vjet pas zgjedhjes asistent, Çapriqi nisi të ligjëronte lëndën Stilistikë dhe, nga 1999, edhe Semiologji, ndërsa në vitin 2005 u zgjodh profesor asistent për këto lëndë në Degën e Letërsisë Shqipe dhe në Degën e Letërsisë së Përgjithshme dhe Krahasimtare.

Në vitin kur doktoroi, më 2004, u zgjodh kryetar i parë i PEN-Qendrës së Kosovës, për t’u rizgjedhur edhe më 2009. Dy herë u zgjodh edhe kryetar i Këshillit Drejtues të Universitetit të Prishtinës, përkatësisht më 2006 dhe 2009.

Ishte anëtar i Akademisë Shqiptare të Arteve dhe Shkencave dhe nënkryetar i saj u bë më 2012, përderisa katër vjet më vonë u zgjodh profesor i rregullt në Universitetin e Prishtinës.

E nga krijimtaria letrare nuk kishte hequr dorë asnjëherë. Në krijimtarinë poetike Çapriqi ka botuar edhe veprat: “Në fund të verës”, 1986, “Ma qet gjuhën”, 1989, “Frutat bizare”, 1996”, “Grass on the Window”, 1996, “Burimi nën gjuhë”, 2005 “Zbutja e gjarprit”, 2006 “Deschiderea scoicii”, 2010, “Përkryerja e shiut”, 2013. Krijimtaria e tij studimore është mjaft e gjerë.

Ka botuar shtatë vepra në kritikë letrare dhe dramën “Ora bizare”, e shfaqur në Festivalin Botëror të Teatrit Alternativ në Kajro të Egjiptit. Ka botuar qindra studime në revista e gazeta.

Si poet që spikaste me vargje të nivelit të lartë estetik e tematik, poezitë e Çapriqit janë përfshirë në antologji në polonisht, rumanisht, gjermanisht, kroatisht, maqedonisht, anglisht, frëngjisht, arabisht e japonisht.